qwerty หลายคนอาจจะกำลังสงสัยว่าทำไมในทุกวันนี้ ไม่ว่าจะทำงานทั่วไป เล่นเกม หรือพิมพ์โต้ตอบในโลกออนไลน์ ถึงต้องใช้คีย์บอร์ดที่วางตำแหน่งแบบกระจัดกระจาย ไม่เรียงตามตัวอักษรให้หาเจอได้ง่าย ๆ ตั้งแต่แรก ทั้งคอมพิวเตอร์ มือถือ หรืออุปกรณ์ใด ๆ ก็ล้วนแต่เป็นคีย์บอร์ดแบบนี้อยู่แทบทั้งสิ้น ซึ่งจุดที่สังเกตได้ง่ายเลยก็คือปุ่มตรงแถวบนจะถูกจัดเรียง 6 ตัวอักษรแรกเป็นข้อความว่า “QWERTY” อันกลายมาเป็นชื่อเรียกของ Layout ที่เราต่างคุ้นเคย
กว่าจะมาเป็น qwerty
qwerty ต้องย้อนกลับไปไกลถึงช่วงคริสต์ศักราช 1700 ถึงช่วงต้น ๆ 1800 ที่โลกเราในตอนนั้นอยู่ในยุคที่เริ่มมีการประดิษฐ์เครื่องพิมพ์ดีดมาใช้กันหลายรุ่น และยังคงเรียงปุ่มตามตัวอักษร ABC อยู่ ซึ่งเอาเข้าจริงแล้วก็พบว่ามันไม่ได้สะดวกสบายนัก เพราะหากใครที่ใช้งานเครื่องพิมพ์ดีดจนคล่อง ก็จะพบกับปัญหาที่ตัวก้านพิมพ์จะเกิดอาการขัดกันเองอยู่บ่อย ๆ
ด้วยเหตุนี้เอง เครื่องพิมพ์ดีดสมัยใหม่ตัวแรกที่จะมาแก้ไขปัญหา จึงถือกำเนิดขึ้นโดย Christopher Latham Sholes วิศวกรเครื่องกลชาวสหรัฐอเมริกา ซึ่งมาพร้อมกับการเรียงตัวอักษรแบบใหม่ คือ QWERTY นั่นเอง โดยถูกออกแบบมาด้วยหลักการที่ว่า ตัวอักษรใดที่จะถูกผสมเป็นคำที่ใช้บ่อย ก็ควรจะแยกออกจากกันอยู่คนละฝั่งของคีย์บอร์ด
QWERTY ในยุคแรกเริ่ม
ในช่วงที่เครื่องพิมพ์ดีดของ Sholes ถูกเปิดตัวออกมานั้นยังไม่ได้รับความนิยมมากนัก จนกระทั่งเขาขายสิทธิบัตรนี้ให้กับบริษัท Remington เพื่อนำไปผลิตเครื่องพิมพ์ดีดต่อในปี ค.ศ. 1973 ซึ่งนับตั้งแต่นั้นเอง ความนิยมของเครื่องพิมพ์ดีดแบบ QWERTY ก็พุ่งสูงขึ้นอย่างมาก
ซึ่ง Remington ก็มาปรับปรุงการวางคีย์ของ Sholes ใหม่อีกทอดหนึ่ง และ QWERTY ของ Remington นี้เอง ก็กลายมาเป็นรากฐานของปุ่มคีย์บอร์ดแบบที่เราคุ้นเคยกันในปัจจุบัน
QWERTY ในปัจจุบัน
ส่วนต่างที่สำคัญที่สุดในตอนนั้น ก็คือ QWERTY ของ Sholes จะมีการตัดตัวเลข 1 และ 0 ออกไปเพื่อประหยัดค่าใช้จ่าย โดยเหตุผลในตอนนั้นคือเลข 1 และ 0 สามารถใช้การตัวอักษรพิมพ์ใหญ่ของ I และ O แทนได้
ซึ่งตัว Sholes นั้น ถึงแม้ว่าจะขายสิทธิบัตรคีย์บอร์ด QWERTY ให้กับ Remington ไปแล้ว แต่เขาเองก็เชื่อว่าการวางปุ่มดังกล่าวไม่ได้สมบูรณ์แบบที่สุด และตลอดชีวิตของเขาก็พัฒนาวิธีวางปุ่มออกมาอีกหลายรูปแบบ แต่ก็ไม่มีอันไหนที่ได้รับความนิยมเป็นวงกว้างอีกจนกระทั่ง Sholes เสียชีวิตไป
การออกแบบที่คำนึงถึงการยศาสตร์
Sholes ชี้ให้เห็นว่านอกเหนือจากการแก้ปัญหาการทับซ้อนของแป้นพิมพ์แล้ว รูปแบบ QWERTY ยังช่วยให้ผู้ใช้ขยับนิ้วได้ในระยะทางที่สั้นที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ลดอาการปวดนิ้วขณะพิมพ์ นอกจากนี้ยังช่วยให้คุณพิมพ์ได้เร็วที่สุด และนี่คือคำตอบว่าทำไมคีย์บอร์ดของเขาจึงไม่เป็นไปตามตัวอักษร ABC
อย่างไรก็ตาม มีผู้ที่พยายามคิดค้นรูปแบบแป้นพิมพ์อื่นๆ เพื่อแข่งขันกับ QWERTY ซึ่งเป็นหนึ่งในรูปแบบที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ Dvorak ซึ่งคิดค้นโดย Antonín DvořákDvořákประกาศว่าแป้นพิมพ์ของเขาช่วยให้พิมพ์เร็วขึ้น นอกจากนี้ยังออกแบบตามหลักสรีรศาสตร์มากกว่า QWERTY บริษัทหลายแห่งจึงเริ่มใช้งาน ด้วยเหตุนี้ จึงมีการศึกษามากมายที่เปรียบเทียบประสิทธิภาพของ QWERTY และ Dvorak แต่สุดท้ายแล้ว QWERTY ก็กลายเป็น QWERTY ที่ครองตลาดและได้รับความนิยมในหมู่ผู้ใช้มากขึ้น ยิงไกลส่งตรงจนถึงตอนนี้ และถึงแม้ว่าเราจะไม่ใช้เครื่องพิมพ์ดีดอีกต่อไปแล้ว แต่เราก็ไม่น่าจะมีปัญหากับแท่งพิมพ์พังอีกต่อไป แต่ด้วยความคุ้นเคยที่มีมายาวนาน จึงไม่มีใครอยากเรียนรู้วิธีการคำนวณในรูปแบบอื่นนอกจาก QWERTY อีกต่อไป
แป้นภาษาไทยก็มีหลายรูปแบบ
หากชาวโลกเคยชินกับ QWERTY ในแป้นภาษาอังกฤษ สำหรับภาษาไทยแล้วก็เห็นจะหนีไม่พ้น “เกษมณี” (Thai Kedmanee) ซึ่งถูกใช้กันอย่างเป็นมาตรฐาน และถูกคิดค้นขึ้นมาโดยนายสุวรรณประเสริฐ เกษมณี ที่ออกแบบลักษณะการจัดวางอักษรไทยตามสถิติการใช้ตัวอักษรในขณะนั้น ซึ่งต้องอาศัยเวลาประดิษฐ์มันนานถึง 7 ปีเลยทีเดียว และออกมาแล้วเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2474
ความพยายามที่จะสร้างสิ่งใหม่ ๆ
แม้ว่าเราจะเข้าสู่ยุคที่มีการจำลองคีย์บอร์ดบนหน้าจอสัมผัสแล้วก็ตาม แต่ความคุ้นเคยในการพิมพ์ไม่ใช่เหตุผลหลักที่เรายังคงใช้ QWERTY แต่ยังรวมไปถึงการใช้ทางลัดต่างๆ อย่าลืมว่าเมื่อคุณต้องการเปลี่ยนรูปแบบแป้นพิมพ์ คุณจะต้องเปลี่ยนทางลัดด้วยตนเองด้วย นั่นเป็นสาเหตุที่ทำให้ผู้คนจำนวนมากไม่อยากเลิกใช้ QWERTY คำสั่งต่างๆ เช่น Ctrl+C (คัดลอก) หรือ Ctrl+V (วาง) จะถูกจัดวางไว้เพื่อให้ผู้ใช้ไม่ต้องไปไกล หรือนี่คือทางลัดบางส่วนที่ผู้สร้างชื่นชอบ: ดูเหมือนว่า Ctrl+Z (เลิกทำ) และ Ctrl+Shift+Z / Ctrl+Y (ทำซ้ำ) จะอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องและไม่ควรเลี่ยง มุมที่แตกต่างกันคืออะไร?
ในทางกลับกัน การเปลี่ยนมาใช้ Dvořák ค่อนข้างจะสับสน เนื่องจากปุ่มสระ เช่น A E I O U ถูกวางไว้ทางด้านซ้ายเพื่อความสะดวกในการใช้งาน แต่ปุ่ม C สำหรับ Ctrl+C ถูกย้ายไปที่แถวบนสุด คุณไม่สามารถกดด้วยมือซ้ายได้ ฉันจะฝึกอีกครั้งด้วยมือขวาของฉัน มันคือระยะห่างในการกดปุ่มที่ไม่คุ้นเคยเหมือนของเดิมอยู่แล้ว ต่อมาก็มีอีกรูปแบบหนึ่งที่เพิ่งได้รับความนิยม นั่นก็คือคีย์บอร์ด Colmac ซึ่งเปลี่ยน Colmac ให้เป็นคีย์บอร์ดอีกตัวด้วยการแปลงตัวอักษรจาก QWERTY ให้เหลือเพียง 17 ตัวอักษร โดยที่ยังคงเก็บปุ่มที่สามารถใช้เป็นทางลัดสำคัญให้อยู่ในตำแหน่งเดิมได้มากที่สุด สนใจน้อย. นี่เป็นเรื่องจริงโดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านนักพัฒนาซอฟต์แวร์
บทความที่เกี่ยวข้อง